Саясаттанудың функциялары
• Социал, яғни әлеуметтiк, мұнда саяси әсерлердiң себебi мен салдарын және тұлға мен топтың тәртiбiн анықтайды.
Саяси құбылыстарды және процестердi әр түрлi әдiстер, яғни метод (грек. Methodos – зерттеу жолы) арқылы зерттейдi. Әдiстер арқылы логикалық операциялар өткiзiледi. Саясаттануда ең бiрiншi құнды – нормативтi амал қолданды:
• Саяси әрекеттер нормаларға және жалпы қоғам теңдiктерiне талпынуы қажет.
• Ең бiрiншi идеалды саяси тәртiп ұйымдастыру қажет, және шын мәнiсiнде болатын қатынастар.
Тарихи әдiстердi қолдану барысында, яғни өткен замандағы саяси құбылыстардың пайдалы әдiстерiн қазiргi кездегi саяси құбылыстардың пайдалы әдiстерiн қазiргi кездегi саяси проблемаларды шешуде қолдану. Оны ең бiрiншi Н. Макиавелли қолданды. Әлеуметтiк әдiстерде саяси ғылымның дамуына үлес қосты, яғни ол арқылы өмiр сферасын, мемлекеттiң әлеуметтiк табиғатын, оның билiгi мен басқаруын зерттейдi. Антропологиялық тәсiл немесе әдiс саяси өмiрдегi адамзаттың, яғни адамның сапасы биоәлеуметтiк дамуы болып зерттеледi. Бихевиористiк әдiс ХХ ғ. 20-30 жылдар пайда болды. Ол саяси тәртiптi, яғни жеке тұлғаның немесе топтың өзiндiк тәрбиесiн зерттейдi.
Бихевиоризмге сәйкес:
• Саяси ғылымның жұмысы – болып жатқан құбылысқа бейне беру.
• Iс-қимылдың өзi «стимул» және «реакция» қарым-қатынасын анықтайды.
• Саяси тәртiптiң негiзiнде мотивтер жатыр…
Бихевиористті әдiс саясат дүниесiн бiртұтас ретiнде көрсете алмады, сондықтан 50-60 жылдары ХХ ғ. ортасында жүйелi қатынас енгiзiлдi.
• Бұл жүйеде саясаттың құрама бөлшектерiнiң iшкi байланыстары ашылып, оның сыртқы ортаға әсерiн зерттейдi.
• Қоғамның дамуы барысында саясаттың орнын белгiлейдi.
• Саяси ғылымның ең маңызды әдiсi – психоанализ. Оны негiздеушi
• австриялық врач-психиатр З. Фрейд:
• Саяси әрекеттердi иррационалды факторды, яғни саяси тәрбиедегi психологиялық механизмдi ескерген жөн.
• Тұлғаның саяси қылығы негiзiнен адам мінезіне байланысты.
• Ресей саяси ғылымына салыстырмалы әдiс сәйкес келедi. Бұл құбылыс басқа мемлекеттердегi дамымалы әдiстердi қолдана отырып Ресейдiң құқылы демократиялық мемлекет құруына үлес қосады.
• Саяси ғылым қоғам арасында әлеуметтiк мәнiсi бар қызметтерді атқарады (лат. Functio-атқару). Саясаттану қызметтерiне мыналар жатады:
• Танымдық- теоретикасы – ол мемлекеттiк қатынастар табиғаты мен саяси құбылыстары туралы бiлiмнiң жиналуы және қоғамның даму эффект түрлерiн зерттейдi.
• Болжамдық – ол берiлген саяси шешiмдердi қабылдау негiзiнде дүние жүзiндегi саясаттың дамуы мен оның қоғаммен қызығушылығын зерттеу.
• Тәжірбиелік – ол қоғамның шын мәнiсiндегi алдын ала диагностика жүргiзуiн анықтайды, яғни әлеуметтiк процесс жүруi.
• Мәдени қызмет – ол мемлекет азаматтарына керектi бiлiм, яғни билiк, құқық, мемлекет пен қоғам арасындағы қатынастың пайда болуын, қолдануын үйрену.
Өз-өзін тексеруге арналған сұрақтар:
1. Саяси ғылымдардың және практиканың байланысы.
2. Саясат деген не және ол қашан пайда болды?
3. Саясаттан тыс адам өмір сүре ала ма?
Бүкіл кешенді біздің сайттан жүктеуге болады: сілтеме
Басқа ақпаратты әлеуметтік желілерден жүктеуге болады: Instagram , Вконтакте
Автор публикации
